Możliwość podjęcia pracy w naszym kraju, zapewnienie opieki zdrowotnej oraz dostępu do edukacji – przewiduje przyjęty wczoraj przez rząd projekt ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Dziś ma się nim zająć Sejm.
24 lutego br. Rosja zaatakowała Ukrainę; w wyniku tego, do Polski przybyło już ponad milion uchodźców. Rząd przygotował przepisy, dzięki którym osoby uciekające przed wojną będą mogły legalnie i bezpiecznie przebywać w naszym kraju.
„Ta ustawa ma za zadanie przede wszystkim zaproponować coś w rodzaju namiastki normalnego życia dla tych wszystkich osób, które do Polski przyjechały” – podkreślił premier Mateusz Morawiecki w trakcie konferencji prasowej poświęconej specustawie o pomy obywatelom Ukrainy.
Projekt przewiduje, że obywatele Ukrainy, którzy na skutek rosyjskiej agresji opuścili swoją ojczyznę, będą mogli legalnie przebywać w Polsce przez 18 miesięcy. Będzie to dotyczyć osób, które przybyły do Polski bezpośrednio z Ukrainy i zadeklarowały zamiar pozostania na terytorium naszego kraju.
Przewidziano także ścieżkę dalszej legalizacji pobytu obywateli Ukrainy, którzy uciekli przed wojną. Osobom, których pobyt na terytorium Polski jest lub był uznawany za legalny, będzie udzielane zezwolenie na pobyt czasowy. Będzie ono udzielne jednorazowo na okres 3 lat, licząc od dnia wydania decyzji. W projekcie przewidziano pomoc obywatelom Ukrainy, której mają udzielać wojewodowie i samorządy. Może ona polegać m.in. na zakwaterowaniu czy zapewnieniu całodziennego wyżywienia zbiorowego.
Prezentując projekt specustawy premier Mateusz Morawiecki mówił o wsparciu dla samorządów. „Robimy specjalną rezerwę celową, która będzie poprzez wojewodów dystrybuowana do samorządów, które będą miały swoje cele określone w kontekście tej ustawy” – przekazał Morawiecki. „Jednostki samorządu terytorialnego otrzymają wsparcie finansowe potrzebne do realizacji wszelkich dodatkowych zadań w zakresie dostępu np. dzieci i młodzieży do systemu edukacji czy w kontekście służby zdrowia”.
Każdy podmiot, w szczególności osoba fizyczna prowadząca gospodarstwo domowe, która zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną będzie mogła otrzymać świadczenie na podstawie umowy zawartej z gminą. Świadczenie to będzie mogło być wypłacane maksymalnie przez 60 dni, a jego wysokość zostanie określona w rozporządzeniu Rady Ministrów. Przewiduje się, że będzie to 40 zł dziennie, czyli ok. 1 200 zł miesięcznie.
Na konferencji prasowej w poniedziałek przedstawiciele rządu byli pytani, czy kwota ta będzie dotyczyła każdego przyjętego uchodźcy, czy też np. całej ich grupy. Minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg powiedziała, że szczegóły rozwiązania będą wypracowane i podane w rozporządzeniu. „Projektowaliśmy 40 zł dziennie na osobę” – powiedział natomiast sekretarz stanu w MSWiA Maciej Wąsik. Wyjaśnił, że kwota ta miałaby pokryć koszt mieszkania i wyżywienia jednej osoby.
Zgodnie z komunikatem obywatele Ukrainy będą mogli ubiegać się o jednorazowe świadczenie pieniężne na utrzymanie w wysokości 300 zł na osobę. Chodzi w szczególności o pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe.
Udzielana będzie także pomoc w formie paczek żywnościowych lub posiłków w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa 2014–2020 współfinasowanego z Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym.
Ustawa zakłada nadanie numeru PESEL obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z wojną. Rozwiązanie to pozwoli na realizację szeregu usług publicznych na rzecz tych osób. W tym celu przewidziano specjalny tryb uzyskania numeru PESEL, na wniosek zawierający podstawowe dane. Będzie to odformalizowana procedura umożliwiająca uzyskanie numeru PESEL bez konieczności wykazywania podstawy prawnej dla jego posiadania.
W celu ułatwienia dostępu do usług publicznych online przewiduje się, że wraz z nadaniem numeru PESEL obywatele Ukrainy będą mogli uzyskać profil zaufany. Uzyskanie numeru PESEL przez obywateli Ukrainy nie wpłynie na kwestię uzyskania polskiego obywatelstwa.
Projekt zakłada ponadto, że obywatele Ukrainy, którzy uciekają przed wojną, będą mieli prawo do pracy na terytorium Polski. Wynika z tego dostęp do świadczeń społecznych czy dofinansowania dotyczącego obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.
Ponadto każdy obywatel Ukrainy legalnie przebywający w Polsce będzie miał zagwarantowany dostęp do publicznego systemu ochrony zdrowia, na tych samych zasadach, co obywatele Polscy.
Narodowy Fundusz Zdrowia zapłaci za każde świadczenie medyczne dla obywatela Ukrainy w publicznej służbie zdrowia. Finansowanie tych świadczeń będzie zagwarantowane z budżetu państwa.
KPRM podał też, że wprowadzone zostaną rozwiązania, które pozwolą na zapewnienie kształcenia i wychowania dzieciom lub uczniom będącym obywatelami Ukrainy objętymi przepisami ustawy. W tym celu będą mogły być tworzone inne lokalizacje prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych podporządkowane organizacyjnie szkołom lub przedszkolom.
Według komunikatu, rząd przeznaczy dodatkowe środki z budżetu państwa na kształcenie uczniów z Ukrainy.
Ukraińscy studenci, którzy uciekli przed wojną będą mogli kontynuować naukę na polskich uczelniach.
KPRM podał, że utworzony zostanie Fundusz Pomocy. Środki z niego będą przeznaczone w szczególności na finansowanie lub dofinansowanie zadań związanych z pomocą udzielaną obywatelom Ukrainy.
Nowe rozwiązania mają wejść w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw i będą obowiązywać, co do zasady, z mocą wsteczną od 24 lutego 2022 r.
źródło: Serwis PAP
