Popielec, inaczej Środa Popielcowa to pierwszy dzień 40-dniowego Wielkiego Postu, czyli okresu przygotowania na śmierć i zmartwychwstanie Jezusa. Tradycja posypywania głowy popiołem jest symbolem aktu pokuty i żałoby, który przypomina również o śmiertelności każdego człowieka.
W związku z pandemią koronawirusa, Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów wydała notę określającą procedury, których kapłani na całym świecie mają przestrzegać przy obrzędzie posypania głów popiołem w Środę Popielcową.
Instrukcja wskazuje, że po pobłogosławieniu popiołu i pokropieniu ich wodą święconą w milczeniu, kapłan zwraca się do obecnych, recytując jeden raz formułę, którą znajdujemy w Mszale Rzymskim: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” albo „Pamiętaj, że jesteś prochem, i w proch się obrócisz”. Następnie kapłan oczyszcza ręce, zakłada maskę ochronną, zasłaniając usta i nos, i posypuje głowy tym, którzy do niego przychodzą lub, jeśli to stosowne, idzie do tych, którzy stoją na swoich miejscach, nie wypowiadając żadnych słów”.
Post jakościowy i ilościowy
W Środę Popielcową obowiązuje post w postaci wstrzemięźliwości od spożywania pokarmów mięsnych oraz tzw. post ścisły, który oznacza, że wierni mogą zjeść trzy posiłki w ciągu dnia, w tym jeden do syta.
Wstrzemięźliwość od jedzenia mięsa obowiązuje osoby od 14. rok życia, a post ścisły osoby pełnoletnie do momentu rozpoczęcia 60. roku życia. Wśród pokarmów nie może być mięsa, tłuszczu zwierzęcego, a dawniej również nabiału.
Tradycja
Tradycja sięga VIII wieku n.e. i początkowo przeznaczona była wyłącznie dla osób publicznie odprawiających pokutę. Dopiero w XI wieku papież Urban II uczynił ją obowiązującym zwyczajem w całym Kościele. Ustalono wtedy także, że popiół do posypywania głów będzie pochodził z palm poświęconych w Niedzielę Palmową w poprzednim roku. Święto nie ma stałej daty i wypaść może nawet na początku lutego. Najwcześniej 5 lutego, a najpóźniej 10 marca.
